شرطی سازی کلاسیک | چرا از شرطی سازی کلاسیک برای تربیت سگ‌ها استفاده کنیم؟

با سیستم شرطی سازی کلاسیک، سگ‌هایتان را به‌درستی تربیت کنید

بسیاری از صاحبان سگ‌ها علاقه دارند تا این حیوان خانگی باهوش را تربیت کنند، اما با روش‌های انجام این کار آشنایی ندارند. سیستم‌های تربیت سگ‌ها ممکن است پیچیده به نظر برسند و باتوجه‌به تفاوت شخصیتی سگ‌ها اجرای آن‌ها دشوار باشد. خوشبختانه امروزه از یک سیستم تربیتی آسان برای تربیت سگ‌ها استفاده می‌شود که شرطی سازی کلاسیک نام دارد. در این سیستم سگ‌ یاد می‌گیرد که با تکرار تمرینات خود، به محرک‌هایی مشخص پاسخ نشان بدهد. در این صفحه اصول اجرای تکنیک شرطی‌سازی کلاسیک را به شما آموزش می‌دهیم.

چه کسی برای اولین‌بار از سیستم شرطی سازی کلاسیک سگ‌ها استفاده کرد؟

برای اولین‌بار یک دانشمند روسی به‌ نام ایوان پاولوف (Ivan Pavlov)، سیستم شرطی سازی کلاسیک را در اوایل قرن بیستم معرفی کرد. او با انجام آزمایش‌های علمی بر روی سگ‌ها نشان داد که چگونه یک محرک غیرشرطی می‌تواند به یک محرک شرطی تبدیل شود. در آزمایش‌ مشهور ایوان پاولوف، سگ‌ها توانستند از به صدای زنگ به‌عنوان نشانه‌ای برای غذا پاسخ دهند. این مساله حتی زمانی که غذا در دسترس نبود نیز اتفاق افتاد و نتیجه اجرای آن نشان داد که سگ‌ها می‌توانند رفتارهای خود را بر اساس محرک‌های محیطی خاص یاد بگیرند. برای درک این سیستم باید با محرک‌ها و نحوه سازوکار آن‌ها آشنا شوید.

محرک غیرشرطی و پاسخ به آن

منظور از محرک غیرشرطی، محرکی است که به‌صورت خودکار باعث ایجاد واکنش در رفتار می‌شود. مثلا اگر بوی فلفل می‌تواند باعث عطسه‌کردن شما شود، فلفل نقش یک محرک غیرشرطی را برای شما بازی می‌کند. پاسخ به چنین محرکی به‌صورت ذاتی است و شما انجام آن را از کسی یاد نگرفته‌اید؛ بنابراین پاسخ به چنین محرکی به‌صورت خودکار انجام می‌شود. در زمینه یادگیری سگ‌ها نیز چنین محرک‌هایی وجود دارند که در سیستم شرطی سازی کلاسیک از آن‌ها استفاده می‌شود.

محرک شرطی و پاسخ به آن

برخی محرک‌ها نقشی خنثی دارند و افراد در هنگام رویارویی با آن‌ها واکنشی خاص نشان نمی‌دهند. مثلا شنیدن صدای یک زنگوله را در نظر بگیرید، این محرک باعث ایجاد واکنشی خاص نمی‌شود؛ ایوان پاولوف با ترکیب این محرک‌های خنثی با محرک‌های غیرشرطی، مفهومی به نام محرک شرطی را ایجاد کرد. برای درک آسان محرک شرطی برایتان مثالی می‌زنیم.

فرض کنید صدای بلند می‌شنوید که برایتان احساس ترس ایجاد می‌کند. این احساس ترس به‌صورت خودکار و بدون این که شما نقشی در اجرای آن داشته باشید برایتان ایجاد می‌شود. حالا فرض کنید که قبل از شنیدن صدای بلند، کسی چراغ اتاق را خاموش کند. با تکرار این روند زمان که شما متوجه خاموش‌شدن چراغ می‌شوید، منتظر شنیدن صدای بلند هستید و احساس ترس‌ولرز به‌صورت خودکار در بدن شما ایجاد می‌شود. در اینجا به خاموش‌شدن چراغ محرک شرطی و به واکنش شما، پاسخ شرطی می‌گوییم. این مفهوم‌ها برای سگ‌ها نیز مطرح هستند و اساس عملکرد سیستم شرطی سازی کلاسیک را تشکیل می‌دهند.

رعایت کدام اصول برای سیستم شرطی سازی کلاسیک ضرورت دارد؟

برای موفقیت در استفاده از شرطی‌سازی کلاسیک برای تربیت سگ‌ها، رعایت برخی اصول کلیدی ضروری است. شما باید از محرک‌های مناسب استفاده کنید تا حیوان واکنشی مناسب به رفتارتان نشان دهد. این محرک‌ها باید در نظام رفتاری استفاده شوند تا سگ با سیستم تنبیه و تشویق نیز آشنا شود و به آن عادت کند. شما باید بلافاصله پس از انجام رفتار درست، به سگ پاداش بدهید تا مفهوم را راحت‌تر درک کند. در ادامه مهم‌ترین اصول سیستم شرطی‌سازی را مرور می‌کنیم.

آشنایی با انواع محرک‌ها؛ از مهم‌ترین اصول شرطی سازی کلاسیک

اولین اصل در شرطی‌سازی کلاسیک، شناسایی و استفاده از محرک‌های موثر است. محرک‌ها می‌توانند شامل صدا، اشیا یا حرکت‌هایی باشند که سگ به آن‌ها پاسخ می‌دهد؛ در واقع، برای هر سگ، محرک‌های خاصی وجود دارند که او را به انجام رفتارهای مطلوب ترغیب می‌کنند.

چند نمونه از محرک‌های لازم در سیستم شرطی‌سازی عبارتند از:

• سوت‌زدن
• بشکن‌زدن
• استفاده از لیزر
• استفاده از چراغ‌قوه
• پرت‌کردن اسباب‌بازی
• حرکات دست

اهمیت زمان‌بندی در تربیت سگ‌ها

زمان‌بندی یکی از اجزای حیاتی در شرطی‌سازی کلاسیک است و پاداش باید بلافاصله پس از انجام رفتار درست به سگ داده شود. در این حالت سگ به‌راحتی می‌تواند ارتباط میان رفتار و پاداش را درک کند. این مساله باعث می‌شود که یادگیری سریع‌تر و با تاثیر بیشتری انجام شود. همچنین اگر پاداش با تاخیر به حیوان داده شود، احتمال دارد ارتباط بین رفتار و پاداش را درک نکند و نتیجه‌ای نامطلوب از سیستم شرطی سازی کلاسیک به دست بیاورید.

پایبندی به تکرار و تمرین

تکرار مداوم در شرطی‌سازی کلاسیک باعث می‌شود که سگ رفتارهایش را به‌صورت طبیعی یاد بگیرد و در هر شرایطی به دستورات شما پاسخ دهد. با تمرین می‌توانید از قدرت عادت برای تربیت حیوان استفاده کنید و سرعت تصمیم‌گیری او را به حداقل برسانید.

فرآیند شرطی سازی کلاسیک سگ‌ها چگونه انجام می‌شود؟

برای این که از سیستم شرطی‌سازی ایوان پاولوف برای تربیت سگ‌ها استفاده کنید، باید بتوانید مراحل آن را به‌درستی انجام دهید. فرآیند شرطی‌سازی کلاسیک به‌طورکلی شامل چند مرحله اساسی است که نقشی پررنگ در پرورش حیوان دارند.

برخی از مهم‌ترین فرآیند‌های شرطی‌سازی عبارتند از:

• انتخاب محرک‌ها: شما باید با سگ خود وقت بگذرانید و بهترین محک‌های غیرشرطی که او به آن‌ها علاقه نشان می‌دهد را شناسایی کنید. با انجام این کار می‌توانید سرعت اجرای سیستم کلاسیک را افزایش دهید
• ایجاد ارتباط: پس از انتخاب محرک و آشناکردن سگ با آن، باید ارتباطی بین محرک و رفتار مطلوب ایجاد کنید. به‌عنوان‌مثال زمانی که سگ شما دستور پریدن را اجرا می‌کند، بلافاصله به او خوراکی موردعلاقه‌اش را به‌عنوان پاداش بدهید
• تمرینات دوره‌ای: شما نباید به سگ خود فشار بالایی وارد کنید، زیرا ممکن است او با شما قهر کند و رفتاری مناسب در اجرای سیستم از خود نشان ندهد. بهتر است تمرینات او را در دوره‌های منظم اجرا و تکرار کنید
• تمرین یک رفتار در هر دوره: اگر می‌خواهید رفتارهای متفاوتی را به سگ خود آموزش دهید، باید آن‌ها را در بازه‌های زمانی مختلف اجرا کنید تا سگ در اجرای رفتارها دچار سردرگمی نشود
• نظارت بر عملکرد: حتما پیشرفت سگ خود را زیر نظر داشته باشید و در صورت نیاز، روش‌های خود را تغییر دهید. پیشنهاد می‌کنیم از کمک یک مربی تربیت سگ در این زمینه استفاده کنید

چرا از سیستم شرطی سازی کلاسیک برای تربیت سگ‌ها استفاده کنیم؟

استفاده از سیستم شرطی سازی کلاسیک برای تربیت سگ‌ها مزایای متعدد دارد و شما می‌توانید با کمک آن رفتارهای مثبت سگ خود تقویت کنید. این روش یادگیری سریع‌تر سگ‌ را به همراه دارد و رابطه‌ای مثبت را بین شما و سگتان به وجود می‌آورد. به‌علاوه شما با استفاده از این روش، می‌توانید رفتارهای ناپسند سگتان را اصلاح کنید و او را به انجام کارهای موردپسندتان ترغیب کنید.

برخی از مزایای استفاده از سیستم شرطی سازی ایوان پاولوف عبارتند از:

• یادگیری سریع: سگ‌ها با استفاده از این روش می‌توانند رفتارهای جدید را به‌سرعت یاد بگیرند و به آن‌ها پاسخ مثبت نشان دهند
• ایجاد رابطه مثبت: استفاده از پاداش‌های موردعلاقه سگ، باعث ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و قوی‌تر بین شما و او می‌شود
• اصلاح رفتارهای نامناسب: شما می‌توانید با استفاده از این روش رفتارهای ناپسند سگ را شناسایی و اصلاح کنید
• تقویت انگیزه: سگ‌ها حیوانات باهوشی هستند که با دریافت پاداش‌های مثبت، انگیزه‌ای بیشتر برای یادگیری پیدا می‌کنند و تمایل بیشتری به انجام دستورات نشان می‌دهند
• افزایش تعامل: این روش باعث افزایش همکاری بین شما و سگتان می‌شود

تربیت سگ خود را به تیم مربیان محمد قادرپناه بسپارید

اگر به دنبال یک مربی حرفه‌ای برای تربیت سگ خود هستید، سایت محمد قادرپناه می‌تواند مرجعی ایده‌آل برای انتخاب مربی سگتان باشد. ما در این مجموعه، تیمی از مربیان حرفه‌ای سگ را به سرپرستی محمد قادرپناه تشکیل داده‌ایم. تمامی مربیان ما به‌ انواع روش‌های تربیت سگ از جمله شرطی سازی کلاسیک مسلط هستند و شما را در مسیر پرورش سگتان همراهی می‌کنند. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره تخصصی و ثبت درخواست آموزش با کارشناسان ما در این مجموعه تماس بگیرید.